Nước mắm một gia vị quen thuộc trong mâm cơm của người Việt Nam. Khi sử dụng, chị em cần chú ý các điều sau để đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình. Liệu nước mắm quá mặn có độc hại cho sức khỏe hay không?
Mắm mặn mới ngon
Giáo sư Phạm Văn Khôi (Viện Hóa học Việt Nam) cho biết, bản chất của nước mắm là cá và muối tạo thành do quá trình lên men tự nhiên. Trong đó, cá để nguyên con, bao gồm cả phần ruột, được lên men trong khoảng 6-12 tháng để lấy nước cốt. tiếp theo đó, người ta tiếp tục bổ sung nước để nấu lại cho ra đời các loại hạng 2, 3.
Trong quá trình này, lượng muối sẽ làm thực hiện vai trò kiểm soát và giết hết vi khuẩn, không cần chất bảo quản. Do đó, nếu nước mắm làm theo công thức truyền thống, chị em không cần lo ngại chất lượng. Hơn nữa, đây cũng là loại có lượng đạm cao nhất.
Theo GS Khôi, nước mắm chuẩn sẽ mặn gắt nhưng thơm nồng, ăn vào sẽ có vị ngọt ở cuống lưỡi. Tuy nhiên, nước mắm truyền thống chỉ chiếm 30% trên thị trường do giá thành cao, không cạnh tranh được với những sản phẩm công nghiệp.
Nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy Arsen có trong nước mắm chủ yếu là dạng hữu cơ, hầu như không gây hại cho người sử dụng. Sự lên tiếng của người đứng đầu ngành TT&TT đang là tiếng nói mạnh mẽ nhất để giúp người dân trong cơn hoang mang có cái nhìn chuẩn xác và công bằng về độ an toàn của nước mắm truyền thống.
Đọc kỹ bảng thành phần
GS Khôi cho biết có nhiều cách chế biến nước mắm theo quy trình công nghiệp. Nhưng nhiều công ty sử dụng nước mắm truyền thống ở hạng thấp, tiếp theo đó pha chế với nước và muối. Việc pha chế này khiến màu sắc, mùi vị thay đổi buộc nhà sản xuất phải bổ sung các chất tạo màu, mùi, đạm, chất điều vị, bảo quản vào sản phẩm nước mắm.
Nước mắm này thường có vị ngon hơn song độ đạm sẽ không tốt bằng loại truyền thống, chắc chắn không phải 100% nguyên chất như quảng cáo. Bên cạnh đó, khi đã có những chất phụ gia, chúng ta cần phải chú ý đến hạn sử dụng chứ không phải càng để lâu càng ngon.
Về các chất trong nước mắm theo tiêu chuẩn công nghiệp, theo GS Khôi, chúng ta cũng không cần quá lo lắng bởi có nhiều phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm, chứng tỏ chúng không gây hại cho con người. Tất nhiên, những cơ sở sản xuất nước mắm công nghiệp phải đầu tư các dây chuyền, trang thiết bị hiện đại song song công bố rõ ràng, cụ thể các chất phụ gia cho người tiêu dùng.
“Chúng ta nên chọn những nhãn hàng, địa chỉ uy tín để tránh các loại nước mắm giả, nhái. Sản phẩm này có thể làm bằng rất nhiều hóa chất và không ai kiểm soát được điều này”, ông Khôi khuyến cáo.
Đại bộ phận tiêu dùng lại quên mất rằng, hóa chất muốn được đưa vào cơ thể ở dạng thực phẩm tiêu dùng thì cần có sự giám định chất lượng khắt khe của Bộ Y tế. Không phải chất nào cũng được hợp thức hóa sử dụng và cũng như không có chất nào cũng đều gây hại đến sức khỏe con người khi sử dụng về lâu dài khi đã tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Bộ Y tế Việt Nam.
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều cơ sở làm nước mắm giả, nước mắm kém chất lượng từ việc lợi dụng tên tuổi của những thương hiệu sản xuất nước mắm công nghiệp đạt chuẩn quốc tế. Người tiêu dùng nên thận trọng trong khâu lựa chọn để tìm mua được một thương hiệu nước mắm an toàn cho sức khỏe của gia đình mình (xem thêm bài viết về cách lựa chọn nươc mắm an toàn tại đây).
Không dùng nước mắm cho trẻ dưới một tuổi
Đây là khuyến cáo của TTƯT.ThS.BS Doãn Thị Tường Vi (nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện 198). Độ mặn trong nước mắm không tốt cho thận đang còn khá non nớt của trẻ.
Hơn nữa, đối với trẻ em những sản phẩm có chất điều vị đều không tốt tới sức khỏe như mỳ chính, hạt nêm.
Ngoài ra, với những bệnh nhân tim mạch, cao huyết áp, suy thận,… cũng cần thận trọng với độ mặn có trong nước mắm. Tốt nhất, người bệnh nên hạn chế dùng nước mắm hoặc ăn theo khuyến nghị từ bác sĩ.
Một số lưu ý
Nước mắm giả, nước mắm chứa hóa chất cấm sẽ không gây ra những tác dụng xấu ngay tức thì, nhưng về lâu dài có thể gây xuất huyết dạ dày, nặng hơn là dẫn tới ung dạ dày, gan và thận, gây chóng mặt, đau đầu, suy giảm trí nhớ, giảm pepsin, rụng tóc, thần kinh, mật… Những tác hại này cũng được áp dụng với trường hợp người dùng sử dụng nước mắm chứa độ đạm cao.
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều cơ sở làm nước mắm giả, nước mắm kém chất lượng từ việc lợi dụng tên tuổi của những thương hiệu sản xuất nước mắm công nghiệp đạt chuẩn quốc tế. Người tiêu dùng nên thận trọng trong khâu lựa chọn để tìm mua được một thương hiệu nước mắm an toàn cho sức khỏe của gia đình mình (xem thêm bài viết về cách lựa chọn nươc mắm an toàn tại đây).
