Từ bao đời nay, chén nước mắm vẫn luôn là thứ quen thuộc, không thể thiếu trong mâm cơm gia đình của người Việt khắp ba miền. Đôi khi, bữa cơm ngon hay không chỉ phụ thuộc vào một chén nước mắm. Bạn có tự tin mình đã hiểu hết về loại gia vị tưởng chừng như giản dị nhưng lại rất đặc biệt này?
Mục lục
Nước mắm là gì?
Nước mắm là hỗn hợp bao gồm nước, muối với các axit amin được chuyển hóa từ chất đạm (protein) của thịt cá thông qua quá trình thuỷ phân sau khi cá & muối được ủ chượp với nhau trong ít nhất 12 tháng. Nước mắm thường được dùng để làm nước chấm, ngâm bảo quản các loại thực phẩm (thịt, dưa, hành…), nêm nếm thay cho muối.
Nước mắm không chỉ là loại gia vị tạo vị mặn cho món ăn, mà còn góp phần tạo nên nét độc đáo trong nền ẩm thực Việt.
Từ xa xưa, nước mắm được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực của các quốc gia Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng, dần trở thành gia vị không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, ít người biết rằng, nguồn gốc của nước mắm lại xuất xứ từ Đế quốc La Mã với tên gọi là garum, xuất hiện từ năm thứ 27 trước CN. Khi đó, các sản phẩm garum được bán với nhiều loại – nhiều mức giá khác nhau. Loại dành cho nô lệ thì có giá rất rẻ, còn sản phẩm hảo hạng dành cho giới quý tộc thì có giá rất đắt (có thể lên đến 500 đô – tương đương hơn 11 triệu đồng hiện nay).
Quy trình sản xuất nước mắm
Nước mắm thường được sản xuất qua 5 giai đoạn sau:
(1) Khâu chuẩn bị nguyên liệu:
Có nhiều loại cá thường được dùng để làm nước mắm như: cá cơm, cá nục, cá mòi, cá thu… Trong đó, nguyên liệu để sản xuất ra nước mắm ngon nhất là cá cơm (đặc biệt là cá cơm than hoặc cá cơm sọc tiêu). Lý do là vì loại cá này kiếm ăn ở tầng mặt nước biển, nên trong ruột cá không chứa bùn, đồng thời do thường xuyên hoạt động mạnh nên cá cơm cũng rất ít mỡ. Chưa hết, các nhà khoa học cũng cho rằng cá cơm dồi dào protein nên sẽ làm ra những loại nước mắm ngon và giàu dinh dưỡng.
Muối được dùng để ướp cá là muối biển có hàm lượng tạp chất thấp, cần phải lựa muối hạt to, khô ráo (các hạt không dính lại với nhau), vị muối mặn đượm, có thể được lưu kho ít nhất 3 tháng để giảm bớt vị chát.
Chọn lọc kỹ cá cơm và muối cho khâu ủ chượp nước mắm.
(2) Khâu trộn cá và muối:
Thông thường, người ta sẽ trộn cá và muối theo tỷ lệ 3:1 (3 phần cá, 1 phần muối). Tuy nhiên, tỷ lệ này còn tùy vào công thức làm nước mắm của mỗi nơi. Theo kinh nghiệm, nếu thu mua cá đánh bắt dài ngày mới về, thì tỷ lệ muối phải tăng lên nhằm đảm bảo mẻ chượp không bị hư. Điều quan trọng, khu vực trộn cá và muối cần sạch sẽ, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Cá được ướp muối càng sớm, càng tươi sẽ cho ra nước mắm càng ngon.
(3) Khâu ủ chượp:
– Người ta có thể ủ chượp cá trong ổ bể xi măng, chum sành và thùng gỗ (loại này phổ biến nhất và được các đơn vị sản xuất nước mắm lớn sử dụng).
– Thời gian ủ chượp cá có thể dao động từ 6 – 24 tháng. Tuy nhiên, thời gian này còn phụ thuộc vào phương pháp sản xuất và điều kiện khí hậu tại nơi sản xuất.
Cá và muối biển thường được ủ chượp trong thùng gỗ kéo dài 12 tháng, để cho ra nguồn tinh cốt nước mắm nguyên chất thơm ngon đúng chuẩn.
(4) Khâu rút và lọc mắm:
– Sau thời gian ủ, các chượp sẽ cho ra nước mắm thành phẩm nhờ phương pháp kéo rút chuyên nghiệp.
– Mắm thu được sẽ được đưa tiếp vào bể lọc hoặc các máy lọc hiện đại nhằm loại bỏ hết tạp chất, đảm bảo mắm ngon và sạch nhất.
(5) Khâu kiểm định:
– Nước mắm sau khi đã được lọc sẽ tiếp tục được đóng chai và chuyển đến cơ sở kiểm định để kiểm tra thành phần và các yếu tố liên quan vệ sinh an toàn thực phẩm.
– Sau khi việc kiểm định được thông qua, các chai nước mắm sẽ được dán nhãn với các thông tin rõ ràng.
Hình ảnh nước mắm nguyên chất được đóng chai theo dây chuyền sản xuất tự động.
Hầu hết các loại nước mắm uy tín trên thị trường đều phải trải qua các bước trong quy trình trên, đáp ứng mục tiêu mang lại vị ngon – dinh dưỡng – đảm bảo sạch, tốt cho sức khỏe người tiêu dùng.
Top 7 loại nước mắm ngon được ưa chuộng nhất
Hiện nay có rất nhiều loại nước mắm trên thị trường, nhưng dưới đây là 7 loại sản phẩm nổi bật nhất:
Nước mắm CHIN-SU Cá Cơm Biển Đông
CHIN-SU Cá Cơm Biển Đông là sản phẩm nước mắm được ủ chượp từ những sản vật tinh túy của Biển Đông – cá cơm tươi ngon và muối hạt với độ mặn thuần khiết. Sản phẩm được đánh giá mang đến vị ngon hài hòa, giúp bữa ăn thêm tròn vị.
Nước mắm CHIN-SU Cá Cơm Biển Đông còn ứng dụng công nghệ giảm mặn độc đáo, giúp người tiêu dùng bảo vệ sức khỏe tối đa.
Nước mắm Nam Ngư Siêu Chất Lượng
Là sản phẩm mới nhất của Nam Ngư, nước mắm Nam Ngư Siêu Chất Lượng có rất nhiều cải tiến, nâng cấp so với nước mắm Nam Ngư hiện tại. Sản phẩm được làm từ cá cơm tươi, ứng dụng công thức mới ngon hơn & đóng chai trong chai thủy tinh cao cấp, giúp bữa cơm gia đình ngon thăng hạng.
Nước mắm Nam Ngư Siêu Chất Lượng được thiết kế chai thủy tinh sang trọng, thiết kế bắt mắt.
Nước mắm Hồng Hạnh siêu hạng
Sản phẩm được ủ chượp hoàn toàn từ cá cơm than Phú Quốc và muối tinh Bà Rịa Vũng Tàu, sở hữu 35 độ đạm gói trọn dưỡng chất từ tự nhiên. Đây cũng là sản phẩm chất lượng dùng để chấm hay làm gia vị nấu đều ngon.
Nước mắm Hồng Hạnh siêu hạng đa dạng dung tích trên thị trường.
Nước mắm Nam Ngư ủ chượp và đóng chai tại Phú Quốc
Toàn bộ cá cơm để sản xuất sản phẩm này đều được tuyển chọn kỹ lưỡng và ướp muối với tỷ lệ vàng 3 cá 1 muối ngay trên thuyền mỗi sớm tại vùng biển Phú Quốc. Khi thuyền cập bến, cá sẽ được chuyển thùng gỗ, ủ chượp trong thời gian vừa đủ với điều kiện vệ sinh khắt khe.
Kết quả của quá trình này là những giọt nước mắm Nam Ngư Phú Quốc thơm ngon đậm đà hương vị nước mắm truyền thống.
Nước mắm Nam Ngư ủ chượp và đóng chai tại Phú Quốc giữ trọn vẹn hương vị đặc trưng của nước mắm ngay tại nguồn.
Nước mắm Liên Thành nhãn vàng
Sản phẩm thuộc Công ty Liên Thành (Société de Lien Thanh) là tên gọi pháp lý của Liên Thành Thương Quán, một tổ chức kinh doanh nước mắm ở Bình Thuận được sáng lập vào năm 1906. Với tỷ lệ 45% cốt nhỉ cá cơm, nước mắm Liên Thành nhãn vàng mang đến mùi thơm đặc trưng, vị mặn dịu giúp bữa ăn thêm hấp dẫn.
Nước mắm Liên Thành nhãn vàng có 2 dung tích: 300ml và 600ml cho khách hàng lựa chọn.
Nước mắm Phú Quốc Thanh Hà
Nước mắm Thanh Hà là thương hiệu lâu đời, sản phẩm được làm từ cá cơm đánh bắt từ biển Phú Quốc. Nhiều người tiêu dùng đánh giá nước mắm Phú Quốc Thanh Hà 40 độ đạm chai 520ml có mùi vị thơm ngon, sóng sánh, rất phù hợp với các món hấp hoặc luộc.
Nước mắm nhĩ Thanh Hà 40 độ đạm chai 520ml trên thị trường.
Nước mắm Tĩn Cá cơm than Nhãn đỏ
Nước mắm Tĩn nhãn đỏ là “nước mắm nhĩ nước đầu” được ủ chượp 24 tháng từ cá cơm than và muối tinh khiết. Sản phẩm có màu nâu cánh gián và đặc sánh thịt cá.
Hình ảnh nước mắm Tĩn cá cơm than Phan Thiết ngon hảo hạng.
Hy vọng với những thông tin trên, bạn có thể hiểu được nguồn gốc và quy trình sản xuất ra nước mắm, đặc biệt là có thể chọn được sản phẩm chất lượng cho bữa ăn gia đình thêm trọn vị.
